(ADA), η Αμερικανική Ενδοκρινολογική Εταιρεία (AACE), η Καναδική Διαβητολογική Εταιρεία (CDA), η ΕυρωπαϊκήΕταιρεία Μελέτης του Διαβήτη (EASD),η Παγκόσμια Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) και η Διεθνής Εταιρεία Νεανικού Διαβήτη (ISPAD), όπως και η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ), στις κατευθυντήριες οδηγίες που εκδίδουν για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του ΣΔ, εκτός από τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c) (συνολική γλυκαιμική εικόνα για τους προηγούμενους 3μήνες), έχουν εντάξει και τον αυτοέλεγχο του σακχάρου τριχοειδικού αίματος [σάκχαρο νηστείας (πρωινή μέτρηση μετά από 8ωρη νηστεία) και μεταγευματικό σάκχαρο (μέτρηση 2 ώρες μετά την έναρξη των κύριων γευμάτων στο ΣΔτ1 και ΣΔτ2 ή 1 ώρα μετά την έναρξη
των κύριων γευμάτων στο ΣΔ κύησης)].
Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου τριχοειδικού αίματος, θεωρείται ότι είναι ιδα-
νική μέθοδος εκτίμησης της γλυκαιμίας και φαίνεται ότι συμβάλλει σημαντικά,
μαζί με την HbA1c, στην επίτευξη της γλυκαιμικής ρύθμισης και στην αποφυ-
γή των μικροαγγειακών (αμφιβληστροειδοπάθεια: τύφλωση, νεφροπάθεια,
χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, νευροπάθεια: ακρωτηριασμοί κάτω άκρων) και
μακρογγειακών επιπλοκών (στεφανιαία νόσος, οξύ έμφραγµα του μυοκαρδίου,
αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, περιφερική αγγειοπάθεια).
Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου τριχοειδικού αίματος αποτελεί ένα αποτελε-
σματικό και ασφαλές κλινικό μέσο στη θεραπευτική αντιμετώπιση του ΣΔ, γιατί
επιτρέπει στα διαβητικά άτομα και στους θεράποντες ιατρούς να καθορίσουν και
να επιτύχουν τους γλυκαιμικούς στόχους. Είναι γνωστό ότι, η εκτός στόχου
HbA1c υποδεικνύει την ανάγκη τροποποίησης της θεραπευτικής αγωγής,
αλλά δεν μπορεί να καταδείξει τι είδους αλλαγή απαιτείται.
Στην περίπτωσηαυτή, οι τιμές του αυτοελέγχου σακχάρου τριχοειδικού αίματος βοηθούν στηδιάκριση μεταξύ υπεργλυκαιμίας νηστείας, προγευματικής ή μεταγευματικής, στην ανίχνευση των γλυκαιμικών αιχμών ή υπογλυκαιμικών επεισοδίων (ανεπίγνωστων ή μη) και επίσης, παρέχουν πληροφορίες για την επίδραση τηςδιατροφής, της άσκησης και των αντιδιαβητικών φαρμάκων (δισκία, ινσουλίνη) στη γλυκαιμική ρύθμιση.
Ο αυτοέλεγχος του σακχάρου τριχοειδικού αίματος θα πρέπει να διδά-
σκεται στο διαβητικό άτομο κατά τη διάγνωση της νόσου και να επαναλαμ-
βάνεται στις επόμενες επισκέψεις ως συνεχιζόμενη εκπαίδευση.
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων του σακχάρου τριχοειδικού αίματος πρέ-
πει να καταγράφονται από το διαβητικό άτομο σε ημερολόγιο και να ελέγχονται
και να αξιολογούνται από το θεράποντα ιατρό σε κάθε επίσκεψη.
Ποιοι και πότε πρέπει να ελέγχουν το σάκχαρο τριχοειδικού αίματος
Η συχνότητα και τα χρονικά σημεία του αυτοελέγχου σακχάρου τριχοειδικού
αίματος εξατομικεύονται για κάθε διαβητικό άτομο και είναι ανάλογα με το ακο-
λουθούμενο θεραπευτικό σχήμα και τους καθοριζόμενους θεραπευτικούς στόχους.
Η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία(ΕΔΕ) για την εκτίμηση της γλυκαιμικής
εικόνας του διαβητικού ατόμου προτεί-νει τα εξής:
•• Στα άτομα με ΣΔτ1 ή ΣΔτ2 που αντιμετωπίζονται με θεραπευτικό σχήμα
που περιλαμβάνει βασική ινσουλίνη και ινσουλίνη πριν από τα κύρια γεύ-
ματα ή φέρουν αντλία συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης, συνιστώνται 3-7
μετρήσεις σακχάρου το 24ωρο (νηστείας, προγευματικό, μεταγευματι-
κό, προ του ύπνου και ενίοτε κατά τηδιάρκεια της νύκτας).
•• Στα άτομα με ΣΔτ2 που αντιμετωπίζονται με θεραπευτικό σχήμα που
περιλαμβάνει μία δόση βασικής ινσουλίνης, συνιστάται καθημερινή
μέτρηση σακχάρου νηστείας. Εάν, παρά την ικανοποιητική ρύθμιση του
σακχάρου νηστείας, η HbA1c μετά από 3 μήνες παραμένει εκτός στό-
χου, συνιστάται μέτρηση και του μεταγευματικού σακχάρου.
•• Στα άτομα με ΣΔτ2 που αντιμετωπίζονται με θεραπευτικό σχήμα που
περιλαμβάνει δύο δόσεις μειγμάτων ινσουλίνης, συνιστάται μέτρηση σακ-
χάρου νηστείας και προγευματικό το βράδυ.
•• Στα άτομα με ΣΔτ2 που το θεραπευτικό σχήμα δεν περιλαμβάνει ινσου-
λίνη, συνιστώνται τουλάχιστον 3 μετρήσεις σακχάρου την εβδομάδα σε
εναλλασσόμενα χρονικά σημεία (νηστείας, προγευματικό, μεταγευματικό).
•• Κατά την κύηση, ανεξάρτητα από τον τύπο του διαβήτη, συνιστώνται 4-7
μετρήσεις σακχάρου το 24ωρο.
•• Απαιτούνται πρόσθετες μετρήσεις σακχάρου (προγευματικά, μεταγευ-
ματικά και περιστασιακά τη νύκτα,μεταξύ 2-3 π.μ.), ανεξάρτητα από
τον τύπο του διαβήτη, όταν:
•• Γίνεται αλλαγή του θεραπευτικού σχήματος.
•• Αναπροσαρμόζονται οι δόσεις του ακολουθούμενου θεραπευτικού σχή-
ματος.
•• Υπάρχει οξεία απορρύθμιση οιασδήποτε αιτιολογίας.
•• Εμφανίζονται συχνά υπογλυκαιμικά επεισόδια ή ανεπίγνωστη υπογλυ-
καιμία.
Οδηγίες για τη σωστή μέτρηση του σακχάρου τριχοειδικού αίματος
- Τα διαβητικά άτομα, ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες τους, μπορούν
να χρησιμοποιήσουν έναν από τους μετρητές σακχάρου τριχοειδικού αίμα-
τος (ανακλασίμετρα) που υπάρχουν στο εμπόριο.
- Οι περισσότεροι μετρητές είναι εύκολοι στη χρήση, αναρροφούν πολύ μι-
κρή ποσότητα αίματος (1-5 μl) και δείχνουν το αποτέλεσμα της μέτρησης σε
μικρό χρονικό διάστημα (5-20 sec).
- Αρκετοί μετρητές έχουν τη δυνατότητα μέτρησης και κετόνης στο αίμα και
επίσης διαθέτουν μνήμη και μπορούν να συνδεθούν με ηλεκτρονικό υπολογι-
στή για ανάγνωση και περαιτέρω επεξεργασία των αποτελεσμάτων.
Για να μετρήσει λοιπόν κάποιος σωστά το σάκχαρό του με το μετρητή, θα πρέπει να γνωρίζει τα παρακάτω:
•• Να πλένει τα χέρια του με χλιαρό νερό και σαπούνι και στη συνέχεια να τα στεγνώνει με μια πετσέτα.
Πολλοί χρησιμοποιούν βαμβάκι ή μικρά πανάκια με λίγο οινόπνευμα, κάτι που μπορεί να σκληρύνει αρκετά την επιδερμίδα έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, το οινόπνευμα μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα του σακχάρου τριχοειδικού αίματος και γι’ αυτό θα πρέπει να στεγνώνει τελείως το δάχτυλο προτού τρυπηθεί.
••Τα χέρια πρέπει να μην είναι κρύα, αλλά σε κανονική θερμοκρασία για να υπάρχει κανονική κυκλοφορία αίματος και όχι μειωμένη. Καλό θα ήταν να παραμείνει το χέρι κάτω από το επίπεδο της μέσης για τουλάχιστον ένα λεπτό. Αυτό θα βοηθήσει το αίμα να μαζευτεί στην άκρη του δαχτύλου, ώστε μετά το τρύπημα να βγει μια αρκετά μεγάλη σταγόνα αίματος. Είναι προτιμότερο να τρυπιέται το πλάγιο τμήμα του δαχτύλου και όχι το κέντρο της θηλής, γιατί έτσι το τρύπημα είναι λιγότερο επώδυνο και αυτό το τμήμα του δακτύλου έχει καλύτερη αιματική ροή και έτσι βγάζει μεγαλύτερη σταγόνα αίματος.
••Εάν η σταγόνα αίματος είναι μικρή, καλό θα ήταν να κρατηθεί το χέρι προς τα κάτω για λίγα λεπτά και μετά να ασκηθεί πίεση στο άκρο του δακτύλου για να συγκεντρωθεί αίμα τοπικά, όχι όμως υπερβολικά δυνατά, γιατί η πίεση και τα εξερχόμενα υγρά των ιστών μπορούν να αλλοιώσουν τη μέτρηση.
••Η βελόνα που θα χρησιμοποιηθεί για το τρύπημα θα πρέπει να χρησιμοποιείται το πολύ μέχρι δύο φορές και ύστερα να απορρίπτεται.
Συντήρηση και έλεγχος των μετρητών σακχάρου τριχοειδικού αίματος
Οι μετρητές σακχάρου τριχοειδικού αίματος, θα πρέπει να διατηρούνται καθαροί χωρίς υπολείμματα αίματος και οι ταινίες να φυλάσσονται σε δροσερό μέρος, όχι όμως στο ψυγείο.
Πολλές μετρήσεις όμως είναι λανθασμένες, γιατί δεν ακολουθείται η σωστή διαδικασία
Προσοχή χρειάζεται αφού πάρουμε την ταινία μέτρησης, γιατί εάν ξεχαστεί το κουτί με τις ταινίες ανοιχτό, αυτές μπορεί να αλλοιωθούν από την υγρασία και να οξειδωθούν από τον ατμοσφαιρικό αέρα, με αποτέλεσμα να γίνουν ακατάλληλες για μέτρηση.
Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε, ότι οι ταινίες μέτρησης έχουν ημερομηνία λήξης και γι’ αυτό θα πρέπει να τις ελέγχουμε σε περίπτωση που δεν γίνεται συχνή χρήση του μετρητή.
Πολλές μετρήσεις όμως είναι λανθασμένες, γιατί δεν ακολουθείται η σωστή διαδικασία όπως π.χ. ανεπαρκής ποσότητα αίματος στην ταινία μέτρησης, εναπόθεση της σταγόνας σε λανθασμένο χρόνο σε σχέση με την ένδειξη του μετρητή, ελλιπής καθαριότητα του δέρματος όπου γίνεται η μέτρηση (π.χ. δάχτυλα, εσωτερική επιφάνεια παλάμης, βραχίονας).
Ακολουθώντας αυτές τις απλές οδηγίες, οι μετρήσεις του σακχάρου τριχοειδικού αίματος θα είναι ακριβείς και θα βοηθήσουν το θεράποντα ιατρό να εκτιμήσει την πορεία της νόσου, αλλά και την ανταπόκριση στη θεραπεία.
Εάν γίνεται σωστή χρήση των μετρητών σακχάρου τριχοειδικού αίματος, τα όρια του λάθους είναι 10-15%. Επίσης, η χρήση περισσοτέρων από έναν μετρητών, μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, αφού σχεδόν πάντα υπάρχει μια μικρή διαφορά ανάμεσα στους μετρητές σακχάρου τριχοειδικού αίματος.
Επειδή η ακρίβεια των μετρήσεων του σακχάρου τριχοειδικού αίματος, εξαρτάται από την τεχνική και το μετρητή, είναι σημαντικό να επανεκτιμάται ο τρόπος μέτρησης του σακχάρου τριχοειδικού αίματος από το διαβητικό άτομο ή το περιβάλλον του σε κάθε επίσκεψη από το θεράποντα ιατρό, αλλά να ελέγχεται και ο μετρητής και οι ταινίες του, και εάν χρειάζεται, να γίνονται τυχόν διορθώσεις.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου